Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Av.Ali Güvenç KİRAZ 27.06.2016
tarihinde değişen 6306 Sayılı yasanın uygulama yönetmeliğini açıkladı.
27.10.2016 tarihinde yayımlanan Resmi Gazete ile; Kentsel dönüşüm
sürecinde yaşanan sıkıntıların büyüklüğü nedeniyle neredeyse
yönetmelikte çok ciddi ve süreci hızlandıran değişikliklerin yapıldığını
ve artık neredeyse jet hızında bir kentsel dönüşüm süreci
yaşayacağımızı görebiliriz. Buna göre;
1- Riskli alanlarda
Danıştay’ın iptallerinin önüne geçebilmek için planlama ve alt yapı
hizmetleri yetersiz, imar mevzuatına aykırı, alt yapı ve üst yapıda
hasar meydana gelmiş bölgelerde bu kriterlerden biri veya birkaçının
%65’ı oranında bir bozulma meydana gelmiş ise artık bu bölgeler Riskli
Alan olarak ilan edilebilecekler.
2- Riskli alan ilanlarında en
az 15.000 m2 olması gerektiğine ilişkin hüküm değiştirilmiş olup bu
zorunluluk kaldırılmıştır. Böylece m2 sınırı olmaksızın her bölgede
riskli alan ilanı diğer kriterleri taşıması şartıyla ilan
edilebilecektir.
3- Riskli yapı tespiti yapacak olan kuruluşlarda
çalışacak olan personele Çevre ve Şehircilik Bakanlığından sertifika
alınması zorunluluğuna Bakanlık tarafından belirlenecek kurum ve
kuruluşlarca da sertifika düzenleme hakkı getirilmiştir. Yine
üniversitelere tanınan sertifika muafiyeti sadece akademik personelle
sınırlandırılmıştır. Riskli yapı tespiti yapacak olan lisanslı tüm
kuruluşlar en az 1 inşaat mühendisi çalıştıracaklardır.
4- Riskli
yapı tespitine ilişkin esaslar netleştirilmiş olup kendi başına
kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve
insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet
etmelerine yarayan yapılar ile hayvanların ve eşyaların korunmasına
yarayan yapılar girecektir. İnşaat halinde olup ikamet edilmeyen
yapılar, metruk veya statik bakımından yapı bütünlüğü bozulmuş yapılar
riskli yapı tespitine konu edilemeyecektir.
5- Riskli yapı
tespiti başvurusunda bulunmak için dilekçe, kimlik fotokopisi ve güncel
tapu durum belgesi istenecektir. Eski hali ile tapu kaydı yeterli
değildir. Tapudan giderek güncel tapu durum belgesi istenip ilgili
lisanslı firmaya ibraz edilmelidir. Kat irtifaklı veya kat mülkiyetli
olmayan yapılarda yani arsa paylı binalarda riskli yapı tespiti arsa
payı sahibince yaptırılacaktır. Yine arsa başkasına yapı başkasına ait
ise bu durumda tapuda yapı sahibi lehine şerh olması şartı ile yapı
sahibi riskli yapı tespiti yaptıracaktır.
6- Riskli yapılarda
tapuda kayıtlı malik ölmüşse mirasçılık belgesi çıkarmaya, KAYYUM
ATAMAYA veya yine tapuda son kayıtlı malik adına işlem yapmaya Bakanlık
yetkilidir. Maliki ölmüş taşınmazlarda mahkemelerde yaşanan büyük sorun
çözülmüştür. Müdahale talepleri ile yol almaya çalışan apartmanlarda
artık KAYYUM ATAMA yetkisi Bakanlığa verilerek çok büyük bir sorun
çözülmüştür.
7- Kültür ve Tabiat Varlıkları Kanunu kapsamına
giren taşınmazlarda da artık kentsel dönüşüm uygulaması
yapılabilecektir. Burada yapının sahibi veya sahiplerinden birisi
talepte bulunacak riskli yapı tespiti edildikten sonra uygulama da
kuruldan alınacak kararla yapılacaktır.
8- KİRACILARA ve
SINIRLI AYNİ HAK SAHİPLERİNE YAPILMAYAN TAHLİYE BİLDİRİMLERİ ARTIK
GEÇERSİZDİR. Kiracısı olan veya sınırlı ayni hak sahibi olan (intifa,
oturma hakkı, üst hakkı vb) mal sahipleri belediyelerden gelen tahliye
sürelerini Kiracılarına ve Sınırlı ayni hak sahiplerine bildirmek
zorundadır. Bir önceki yönetmelikte yaptırımı olmayan bu durum artık
yapılamadığı takdirde süreleri başlatmayacaktır. Yani kiracınız var ve
ona elden, noter vb. yollar ile tahliye bildirim yazısını
göndermemişseniz süre belediye tarafından yeniden başlatılacaktır.
9- Tahliye süreleri sonunda elektrik, su, doğalgaz hizmetlerinin
durdurulması zorunlu hale getirilmiştir. Hiçbir belediye bu yazıyı
yazmaktan imtina edemeyecek yine hiçbir elektrik, su veya doğalgaz
idaresi işlemi yapmıyorum diyemeyecektir.
10- Mevcut tahliye
süreleri sonunda yıktırılmayan binalar ile ilgili artık maliklerin
anlaşmalarının beklenmesi insiyatifi tamamen kaldırılmıştır. 2 aylık
denetimler yapılacak ve yıktırılmayan binalar Afet Riski sebebiyle
kolluk kuvveti desteği ile mülki amirlikçe yıktırılacaktır. Bir önceki
yönetmelikte var olan durum apartman veya sitelerde 2/3 ile anlaşma
sağlanamaması sebebiyle aylar ve yıllara varan uzamalara sebebiyet
veriyordu. Artık bina veya bloklarda yapılan denetim ile yıkılamayan
bina idare tarafından derhâl yıktırılacaktır.
11- Riskli alan
veya riskli yapılarda artık YAPI YIKILMADAN 2/3 İLE KARAR
ALINABİLECEKTİR. Yine 2/3 kararı ile yapı yıkılmadan önce imar adası
bazında uygulama yapılmasına, tevhid, terk, ifraz, taksim, ihdas ve
tapuya tescil işlemlerini yürütebilecektir. Yargıtay’ın bize göre yanlış
olarak yorumlayarak Kat Mülkiyeti kapsamına sokarak toplantıları iptal
kararı vermesi artık geçersiz hale gelmiştir. Özle bir kanun olan 6306
sayılı yasa ile riskli yapı tespiti kesinleşmiş olmakla artık yapılan
toplantılar taşınmaz yıkılmadan yapılabilecek ve bunun haricinde yine
yukarıda belirtilen kararlar alınabilecektir.
12- Bir parselde
mevcut Bloklu yapılarda riskli yapı tespiti yapılmamış yapılar ayrılarak
riskli yapı tespit edilmiş yapılar üzerine şerh işlenecek olup yine
uygulamada da parsel tamamı üzerinden değil riskli yapı tespit edilen
yapı maliklerinin toplamının 2/3 çoğunluğu ile karar verilecektir.
13- Arsa sahipleri ile yükleniciler arasında düzenlenen kat karşılığı
inşaat sözleşmelerinde kurulacak kat irtifakı veya kat mülkiyeti
tesisleri hak sahipleri adına talep edilirse Bakanlık, TOKİ veya İdare
tarafından yaptırılabilecektir. Bu durumda hak sahibine özgülenmiş
bağımsız bölümün mutlaka projede gösterilmiş olması gerekmektedir.
14- 2/3 ile alınan karara iştirak etmeyen 1/3 arsa payının açık
arttırma sureti ile satılması için ARTIK BİNANIN YIKILMIŞ OLMASI ŞARTI
KALDIRILMIŞTIR. Böylece 2/3 ile karar alınması ve toplantı sonrasında
karara katılmayanlara 15 günlük uyarı ihtarnamesinin gönderilmiş olması
yeterli hale getirilmiştir. Kentsel dönüşümde yaşanan en büyük
problemlerden bir tanesi böylece çözüme kavuşmuştur. Maliklerin tahliye
sıkıntısı ve müteahhitlerin kira ödeme zorunlulukları nedeniyle yıkımı
geciktirme isteklerine bir çözüm bulunmuş olup yıkım yapılmadan açık
arttırma satışı yapılabilecektir.
15- Yine çok önemli bir
düzenleme yapılmış olup açık arttırma ile satış yapıldıktan sonra
sözleşme veya sözleşme eki belgeleri iptal ederek yeniden satışa
çıkılması yani satışın tekrar edilerek sürecin uzatılması yolu tamamen
kapatılmıştır. Buna göre ihaleye katılarak sözleşmeyi imzalayacağını
beyan eden arsa sahibi sözleşmeyi imzaladıktan sonra sözleşme veya
eklerinden herhangi birisini iptal ederse 90 günlük süre içerisinde en
yüksek bedeli teklif etmiş olana ve o kabul etmezse sırayla diğerlerine
satış yapılacaktır. Bu durumda artık satış tek işlem haline getirilmiş
olup 2.veya 3.satışların yapılması ihtimali ortadan kalkmıştır.
16- Riskli yapılarda kira yardımı 18 ay riskli alanlarda ise 36 ay
olarak belirlenmiştir. Daha önce kısıtlama getirilen durum
değiştirilerek maliklere, kiracılara veya sınırlı ayni hak sahiplerine
sahip oldukları veya kullandıkları kanun kapsamına giren bütün
yapılardan dolayı kira yardımı yapılabilecektir. Kira yardımı tahliye
tarihinden itibaren 1 yıl içinde talep edilirse geçerli olarak kabul
edilecektir.
17- Harç muafiyetine yönelik olarak belediyelerin
almış oldukları harç ve ücret muafiyeti kaldırılmış olup belediyeler
harç almaya devam edeceklerdir.
Çok önemli değişiklikler içeren
bu yönetmelik değişikliği ile birçok soruna çözüm bulunduğu görülmüştür.
Ancak tapu, belediyeler ve Bakanlık tarafından yapılan tebligatlar ve
yine sorunlu taşınmazlarda yaşanan süreci tıkayan düzenlemeler konusunda
ve nihayet değerleme kriterlerinin uygulanması konusundaki zorunluluğun
uygulanamıyor olması eksiklikler olarak görülebilir.
Tarihte bazı olaylar vardır ki, araştırma yapan sayısız uzmana, üretilen sayısız teorilere rağmen, hala gizemini korumaktadır.
İşte arkasında gizli gerçeği kimsenin bilmediği tarihin hala çözülemeyen 10 bilmecesi…